• ΙΤΑΛΙΑ – ΝΑΠΟΛΙ
όπου αποτυπώνεται η αντίληψη ολοκληρωμένης χωρικής ανάπτυξης που έχει συμφωνηθεί από τους κοινωνικούς εταίρους και η ένταξη του Περιφερειακού Προγράμματος Ανάπτυξης της Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας, ως μιας δυνατότητας συγχρηματοδότησης μέρους αυτού του σχεδιασμού. Το Σύμφωνο Ανάπτυξης (Δέσμευση) της PROVINCIA DI NAPOLI και τη METROPOLITANA CITTA, που έχει εκπονηθεί μετά από μια συνεργασία των τοπικών κοινωνικών φορέων (Αυτοδιοίκηση / Διμερής εργοδοτών – εργαζομένων / Συναιτερισμοί / Αναπτυξιακές της Κοινωνικής Οικονομίας / χρηματοπιστωτικό σύστημα) διαρθρώνεται σε 50 Τοπικά Συμβούλια που έχουν ως κέντρο τις τοπικές αναπτυξιακές συμπράξεις, με κύριο αντικείμενο την τουριστική αξιοποίηση και τη διατήρηση της παραδοσιακής κληρονομιάς, αντιμετωπίζουν την όλη περιοχή ως ένα φυσικό και κοινωνικό πάρκο και έχουν κινητοποιήσει γι’ αυτό το σκοπό όλους τους βασικούς κοινωνικούς εταίρους και το τοπικό χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Πέραν της δικτύωσης και προβολής των τοπικών επιχειρήσεων, ένα σημαντικό κομμάτι του, αφορά την προσπάθεια διασφάλισης της κοινωνικής συνοχής στην περιοχή.
Αναπτύσσουν ειδικά προγράμματα κοινωνικής οικονομίας, τόσο για τη διαπολιτισμική συνεργασία και την ένταξη των μεταναστών –και τη δυνατότητα επαναπροώθησής τους στις πατρίδες τους– όσο για τη στήριξη των κοινωνικά ευπαθών ομάδων της περιοχής (μονογονεακές οικογένειες, άτομα με αναπηρία κλπ.) με δομές εμψύχωσης και υποστήριξη, ευαισθητοποίηση και κινητοποίηση, μέσα από τις συμμετοχικές κοινωνικές διαδικασίες και την εμπλοκή των τοπικών επιχειρήσεων, με την ανάδειξη της κοινωνικής εταιρικής ευθύνης, τόσο για την πρόσληψη όσο και την στήριξη των κοινωνικών επιχειρήσεων.
Έχουν αναπτύξει ένα τοπικό μοντέλο χρηματοδότησης, ένα τοπικό ταμείο εγγυοδοσίας (Επαγγελματικό Ταμείο Επιχειρηματικής Ανάγκης - Πρακτικής Επιχειρηματικότητας-κοινωνικής αλληλεγγύης) που στηρίζει τις επισφαλείς, για το παραδοσιακό τραπεζικό σύστημα, επενδύσεις, σε νέες επιχειρήσεις από άτομα αυτών των κατηγοριών. Παράλληλα, τους βοηθούν στην εκπόνηση των επιχειρηματικών σχεδίων και στη δικτύωση των επιχειρήσεών τους.
Έχουν δημιουργήσει «Σχολείο Επιχειρηματικότητας Κοινωνικής Οικονομίας», συμμετέχουν Επιμελητήρια-Σύνδεσμος Βιομηχάνων-Αναπτυξιακές Εταιρίες, που έχει εξάμηνη διάρκεια. Παράλληλα, καταγράφουν με περιφερειακές μελέτες, τις τάσεις στην αγορά και την κοινωνία και κατευθύνουν την κοινωνική επιχειρηματικότητα σε τομείς που έχουν ανάγκη νέων θέσεων εργασίας.
Σημαντικό ρόλο παίζει η χωρική προσέγγιση και ο ορθός χωροταξικός σχεδιασμός, η σύνδεση οικονομικού-κοινωνικού και οικονομικού-χωροταξικού.
Η διαδικασία κινητοποίησης των τοπικών κοινωνιών είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα. Αυτά τα τοπικά συμβούλια ανάπτυξης, κάνουν συμφωνία μέχρι επιπέδου γειτονίας, ακούγοντας και προγραμματίζοντας τις δράσεις των δημόσιων και αυτοδιοικητικών φορέων, σύμφωνα με τις ανάγκες που ορίζουν οι ίδιοι κάτοικοι. Κερδίζοντας της εμπιστοσύνη τους, τους ενεργοποιούν και για τη στήριξη των τοπικών κοινωνικών επιχειρήσεων που η δικτύωση και η υποστήριξή τους εξασφαλίζει και ποιοτικά αποτελέσματα τόσο σε υπηρεσίες όσο και προϊόντα.
Μερικά χαρακτηριστικά στοιχεία είναι ότι στην Ιταλία ενεργοποιούνται περίπου 60.000 πιστοποιημένες κοινωνικές επιχειρήσεις που διαθέτουν σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο προτιμησιακό καθεστώς στις προμήθειες αυτοδιοικητικών αρχών.
• ΓΑΛΛΙΑ – ΠΕΡΙΟΧΗ LE PAYS D’HURIEL
Η περιοχή αυτή αποτελεί μια «Κοινότητα Κοινοτήτων», Communaute des Communes, 14 Δήμων - Κοινοτήτων συνολικού πληθυσμού 7.500 κατοίκων σε μια έκταση 4.500 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Αυτό το Συμβούλιο Περιοχής έχει ως βασικά αντικείμενα τον σχεδιασμό της αγροτικής ανάπτυξης, της βιοτεχνίας, του τουρισμού, της διαχείρισης των φυσικών πόρων και των δικτύων τους, την προστασία του περιβάλλοντος και την διατήρηση της χωροταξικής και οικιστικής ταυτότητας της περιοχής.
Α) Προσπαθώντας να προσελκύσει νέους βιοτέχνες, επιχειρηματίες και παράλληλα να «σώσει» την ταυτότητα των οικιστικών του ενοτήτων, αγοράζει παλαιά κτίρια, τα ανακατασκευάζει, τα αποκαθιστά στην αρχική μορφή και τα επινοικιάζει έναντι χαμηλού ενοικίου για ήπιες παραγωγικές δραστηριότητες στο ισόγειο και δυνατότητα κατοικίας στο δεύτερο όροφο, σε νέους βιοτέχνες που «αντιστοιχούν» στο μοντέλο ανάπτυξης που θέλει για τον κάθε δήμο-κοινότητα, έτσι π.χ. στη Huriel τα χορηγεί σε βιοτέχνες – καλλιτέχνες (μουσικά όργανα, ζωγράφοι, γλύπτες κ.λπ.) ενώ στο Triedgnat σε παραδοσιακά επαγγέλματα (πεταλωτές, μαχαιροποιούς κ.λπ.).
Η χρηματοδότηση είναι από εθνικούς, περιφερειακούς και τοπικούς πόρους κατά 60%, 17% από ευρωπαϊκούς και 23% από δανειοδότηση τραπεζική που αποπληρώνεται από το ενοίκιο.
Β) Η ίδια «Κοινότητα Κοινοτήτων» σε συνεργασία με ένα ίδρυμα Μ.Κ.Ο. που στηρίζει ευπαθείς κοινωνικές ομάδες της υπαίθρου, το CENTRE SOCIAL RURAL διαμόρφωσε ένα πρωτότυπο κέντρο που παρέχει υπηρεσίες κοινωνικής στήριξης σε 250 άτομα.
Αυτό το κέντρο διαθέτει και ένα πρότυπο κέντρο φύλαξης μοναχικών ηλικιωμένων και ΑΜΕΑ που λειτουργεί ως ανοικτό γηροκομείο 6 μήνες (1 Νοεμβρίου – 30 Απριλίου). Τους άλλους 6 μήνες επιστρέφουν στο σπίτι και τους παρέχεται κατ’ οίκον βοήθεια αποφεύγοντας έτσι την ιδρυματοποίησή τους και διατηρώντας την αυτοεκτίμησή τους.
Το ενδιαφέρον είναι ότι τους ανοιξιάτικους και θερινούς μήνες λειτουργεί ως τουριστική παραμονή για ΑΜΕΑ. Απασχολούνται 10 υπάλληλοι και μπορεί με την επέκταση που πραγματοποιείται να φιλοξενεί 36 άτομα σε 4 δίκλινα και 24 μονόκλινα.
Η ανακατασκευή (950.000) € χρηματοδοτήθηκε από την «Κοινότητα των Κοινοτήτων» από Εθνικούς και Ευρωπαϊκούς πόρους.
Η λειτουργία του εξασφαλίζεται από την καταβολή κυρίως των ασφαλιστικών ταμείων, την χρηματοδότηση από περιφερειακούς και τοπικούς πόρους και την συμμετοχή του ιδρύματος που προανέφερα.
Ενδιαφέρον έχει ότι για την κατ’ οίκον εξυπηρέτηση αυτών και όλων των υπολοίπων - η οποία αποτελείται από δίωρη ημερήσια οικιακή βοήθεια από υπάλληλο του κέντρου και δύο φορές την εβδομάδα κοινωνική, ψυχολογική στήριξη και ιατρική φροντίδα - η μετακίνηση του προσωπικού πραγματοποιείται από ταξί όπου το συμφωνημένο χαμηλό κόμιστρο πληρώνουν ¼ τα ταμεία, ¼ η περιφέρεια, ¼ η Κοινότητα των Κοινοτήτων και ¼ η Ένωση των ταξί!
Στο κέντρο, πέραν των 10 του γηροκομείου – θερέτρου απασχολούνται και 24 άλλοι εργαζόμενοι σταθερά ή part-time.
Γ) Εξαιρετικό ενδιαφέρον έχει στην ίδια περιοχή, Δήμος-Κοινότητα MESPLES, η πρωτότυπη μονάδα κατεργασίας και τυποποίησης κρέατος (μετά το σφαγείο) από συνεταιρισμό πρωτοπόρων παραγωγών για απ’ευθείας διακίνηση χωρίς μεσάζοντες. Με ISO ποιότητας διατροφής των ζώων, («δελτίο ταυτότητας» σε κάθε ετικέτα συσκευασμένου μέρους του ζώου), χρηματοδοτήθηκε (900.000 €) από περιφερειακούς και εθνικούς πόρους (10% από Ευρωπαϊκούς και 23% δανειοδότηση) μετά από επιχειρησιακό σχέδιο που εκπόνησε η ομάδα παραγωγών σε συνεργασία και με την εγγύηση της Κοινότητας των Κοινοτήτων. Ξεκίνησαν 12 το 1992 και σήμερα είναι 20 παραγωγοί, που επεξεργάζονται και εμπορεύονται ετήσια 100 τόνους κρέατος υψηλής ποιότητας σε όλη τη Γαλλία, απευθείας σε καταναλωτές ή αλυσίδες εστιατορίων ποιότητας.
Δ) Στο Triedgnat, έναν άλλο Δήμο, ο τοπικός Δήμος και η «Κοινότητα των Κοινοτήτων» έχουν μετατρέψει ένα μικρό παραδοσιακό φράγμα-λίμνη ποταμού για ανάπτυξη ψαριών, σε χώρο κάμπινγκ, θερέτρου-πλαζ, με καθημερινή αντιβακτηριακή προστασία και ναυαγοσώστες!! το καλοκαίρι.
Ο χώρος διαθέτει Τουριστικό Περίπτερο που λειτουργεί όλο το χρόνο. Σειρά ήπιων εγκαταστάσεων για κάμπινγκ, μπορεί να φιλοξενήσει 200-250 ανθρώπους και αποτελεί σημαντικό έσοδο για τον Δήμο – Κοινότητα Triedgnat (750 κάτοικοι) και αιτία τόνωσης της τοπικής αγοράς.
Αυτή η συμπληρωματικότητα των δράσεων και η προσαρμοστικότητα στις χωρικές συνθήκες που χαρακτηρίζουν την Κοινωνική Οικονομία, μπορούν να της προσδώσουν ρόλο βασικού συντελεστή μιας δυναμικής ανάπτυξης της ελληνικής υπαίθρου.
-
